Cà gai leo thường được biết đến là cây thuốc quý, có tác dụng trong việc điều trị rất nhiều bệnh như ho khan, ho gà, dị ứng, xơ gan, viêm nhiễm vùng miệng, cảm cúm, phong thấp,… Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về loài cây nhé!
1. Tìm hiểu cà gai leo
Cây Cà gai leo hay còn gọi là cà gai dây, cà quýnh, cà lù, gai cườm… là giống cây nhỏ leo, sống được nhiều năm, dài khoảng 1m hay hơn. Thân cây hóa gỗ ở gốc, nhẵn, phân cành nhiều; cành non tỏa rộng, phủ lông hình sao và có rất nhiều gai cong màu vàng. Lá cây cà gai leo mọc so le có hình bầu dục hay thuôn, gốc tròn đầu tù, mặt trên sẫm hơn, mặt dưới màu nhạt và phủ đầy lông tơ màu trắng, hai mặt lá đều có gai ở gân chính, cuống lá cũng có gai. Hoa của cây có màu tím nhạt hoặc trắng mọc thành xim 2–5 hoa ở kẽ lá. Còn quả cây này thì mọng, có hình cầu nhẵn, cuống dài, màu vàng sau một thời gian sẽ chuyển thành màu đỏ, bên trong quả chứa hạt hình thận màu vàng. Mùa hoa cây cà gai leo vào tháng 4–6 và còn mùa quả là vào khoảng tháng 7–9.
Cây cà gai dây tập trung phân bố chủ yếu ở vùng đồng bằng và trung du bao gồm các tỉnh ven biển từ Hải Phòng đến Bình Thuận. Điều kiện sống của loài cây này là ưa ẩm, ưa sáng và có thể hơi chịu bóng. Cây thường mọc tập trung nhiều cá thể, lẫn trong các lùm bụi thưa. Cà gai leo sinh trưởng ở chỗ nhiều ánh sáng sẽ phát triển tốt và ra nhiều hoa quả.
Cành, lá và rễ của cây thuốc này có thể được thu hái quanh năm để phục vụ cho việc làm dược liệu nấu cao khô, cao nước, cao bột, cốm vị thuốc. Sau khi được thu hái các bộ phận của cây sẽ được sơ chế bằng việc rửa sạch, thái lát, phơi hoặc sấy khô để làm thuốc uống. Tuy nhiên cần lưu ý là không sử dụng cà gai leo cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú.
Dựa vào màu sắc hoa của cây mà mọi người thường chia cây cà gai leo thành 2 loại là:
- Cà gai leo hoa trắng: Loại cà gai này có dây nhỏ, hoa màu trắng và hay được sử dụng làm thuốc.
- Cà gai leo hoa tím: Loại cà gai này có hoa màu tím, thân dây lớn hơn loại hoa trắng, thường chỉ sử dụng làm hàng rào.
Bên cạnh đó còn có thể phân loại thảo dược này theo vùng miền
- Cà gai leo miền Trung: Loại cà gai dây này có thân cây cằn cỗi, màu nâu và cứng cáp.
- Cà gai leo miền Bắc và miền Nam: Loại cà gai dây này có thân cây màu xanh, bụ bẫm hơn
2. Công dụng của cà gai leo với sức khỏe
Điều trị các bệnh về gan
Các chất cholesterol, β – sitosterol, lanosterol, dihydrolanosterol, 3β – hydroxyl – 5α – pregnan – 16 – on có trong rễ và lá của cây cà gai leo rất tốt cho gan. Các chất này góp phần tối ưu quá trình điều trị bệnh của người bệnh gan.
Đặc biệt cây có tác dụng cải thiện các triệu chứng của người bệnh viêm gan B. Khi cho người bệnh sử dụng lâu dài cây thuốc này sẽ giúp giảm nồng độ virus trong máu. Các nghiên cứu y khoa cũng cho thấy rằng loài cây này có khả năng làm hạ men gan cao. Các chuyên gia đã nhìn thấy hiệu quả rất rõ rệt chỉ sau 2 tháng sử dụng.
Việc kết hợp các bài thuốc từ cà gai leo còn có công dụng ngăn ngừa và làm chậm sự tiến triển của bệnh xơ gan. Đây là phương pháp rất hữu dụng để làm giảm mức độ xơ gan ở giai đoạn sớm. Hoạt chất glycoalkaloid mà cây cà gai dây này sở hữu có hiệu quả lớn trong việc ức chế sự sinh tiết tổng hợp sợi collagen trong tế bào gan từ đó mà hạn chế được sự hình thành các tổ chức xơ gan. Thêm vào đó các hoạt chất có trong cây cà dây leo còn giúp thanh lọc cơ thể, có công dụng bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường đồng thời hạn chế được các tổn thương không đáng có cho gan và giải độc gan rất hiệu quả nhanh chóng.
Chữa bệnh ho gà
Ho gà là một bệnh truyền nhiễm mà nguyên nhân chính là do vi khuẩn haemophilus pertussis. Nếu không kịp thời chữa trị thì bệnh có thể gây ảnh hưởng đến phế khí, phế âm thậm chí sinh ra các biến chứng nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh. Cà gai leo có công dụng kháng khuẩn, chống viêm nên có khả năng tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh ho gà vô cùng hiệu quả.
Chữa đau lưng, rắn cắn
Loại cà gai dây này là nguyên liệu quan trọng trong bài thuốc giúp giảm đau lưng và có công dụng giải độc khi cơ thể người bị rắn cắn, cụ thể là các chất có trong cà gai leo có khả năng ngăn chặn và đào thải độc tố của rắn xâm nhập vào cơ thể.
Chữa cảm cúm, dị ứng, phong thấp
Theo các nghiên cứu chứng minh loại thảo dược này trị được rất nhiều loại bệnh trong đó có cảm cúm, dị ứng. Bên cạnh đó loại cây này còn có tác dụng làm tăng cường sức đề kháng, mang đến sức khỏe tốt nhất cho người sử dụng. Ngoài ra loại thảo dược này còn hỗ trợ chữa các bệnh như vàng mắt, vàng da, mẩn ngứa, mụn nhọt, tê thấp…
Bài viết trên của website xosomiennam.net.vn đã gửi đến thông tin về cây cà gai leo và công dụng của nó với sức khỏe con người, hy vọng sẽ cung cấp thêm kiến thức y học hữu ích cho độc giả.