Phong tục đưa người chết về nhà là 1 tập tục lâu đời và ý nghĩa trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là ở Việt Nam thể hiện lòng tôn trọng với người đã khuất. Vậy phong tục này như thế nào? Mời các bạn cùng chuyên mục Phong tục tìm hiểu qua bài viết dưới đây
Nguồn gốc và lịch sử phong tục đưa người chết về nhà
Phong tục đưa người chết về nhà là một phần không thể thiếu trong văn hóa tang lễ của người Việt, đặc biệt là ở nông thôn. Nguồn gốc của phong tục này gắn liền với quan niệm về sự sống và cái chết, về linh hồn và thế giới tâm linh của người Việt xưa.
Quan niệm về linh hồn và thế giới tâm linh
- Linh hồn bất tử: Người Việt xưa tin rằng linh hồn con người là bất tử, sau khi chết, linh hồn sẽ rời khỏi thể xác và đi đến một thế giới khác.
- Nhà là nơi linh hồn trở về: Nhà được xem là nơi sinh thành và nuôi dưỡng con người, là nơi gắn bó sâu sắc với mỗi thành viên trong gia đình. Vì vậy, người ta tin rằng sau khi chết, linh hồn sẽ trở về nhà để tìm sự an yên.
- Tôn thờ tổ tiên: Phong tục thờ cúng tổ tiên là một phần quan trọng trong văn hóa Việt. Việc đưa người chết về nhà là một cách để thể hiện lòng thành kính và tưởng nhớ đến tổ tiên.
Phong tục đưa người chết về nhà chịu sự ảnh hưởng của các tôn giáo
- Phật giáo: Phật giáo ảnh hưởng sâu sắc đến quan niệm về cuộc sống và cái chết của người Việt. Phật giáo dạy rằng mọi sự vật đều vô thường, con người phải chấp nhận sự ra đi của người thân. Tuy nhiên, Phật giáo cũng đề cao lòng hiếu thảo và việc làm lễ để siêu thoát cho người đã khuất.
- Đạo giáo: Đạo giáo có những quan niệm về linh hồn và thế giới tâm linh khá tương đồng với Phật giáo. Đạo giáo cũng đề cao việc làm lễ để cầu siêu cho người đã khuất.
Sự phát triển qua các thời kỳ
- Thời kỳ cổ đại: Phong tục đưa người chết về nhà đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử Việt Nam.
- Thời kỳ phong kiến: Phong tục này được duy trì và phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ phong kiến, gắn liền với các nghi lễ tế tự cầu đảo.
- Thời kỳ hiện đại: Với sự phát triển của xã hội, nhiều phong tục tập quán đã có những thay đổi. Tuy nhiên, phong tục đưa người chết về nhà vẫn được nhiều người duy trì và giữ gìn.
Ý nghĩa của phong tục đưa người chết về nhà
Việc đưa người chết về nhà không chỉ đơn thuần là một nghi thức mà còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc:
- Tái ngộ lần cuối: Đây là cơ hội để gia đình và người thân có thể bày tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ và tạm biệt người đã khuất một lần nữa trong không gian thân thuộc của gia đình.
- Gắn kết tình thân: Việc cùng nhau chuẩn bị và thực hiện các nghi lễ giúp gia đình thêm đoàn kết, vượt qua nỗi đau mất mát và củng cố tình cảm gia đình.
- Tín ngưỡng tâm linh: Nhiều người tin rằng việc đưa người chết về nhà sẽ giúp linh hồn người quá cố được siêu thoát, tìm thấy sự an yên và được gia đình bảo hộ.
- Tôn trọng người đã khuất: Đây là cách để người sống thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với những đóng góp của người đã khuất trong cuộc đời.
Các nghi lễ khi thực hiện phong tục đưa người chết về nhà
Các nghi lễ khi đưa người chết về nhà thường được thực hiện theo các bước sau:
Xem thêm: Phong tục ma chay của người h’mông có ý nghĩa sâu sắc
Xem thêm: Phong tục tập quán của dân tộc Thái mang giá trị truyền thống lâu đời
- Chuẩn bị linh cữu: Linh cữu được làm từ gỗ tốt, trang trí tỉ mỉ và đặt tại vị trí trang trọng trong nhà.
- Lễ rước linh cữu: Linh cữu được rước về nhà bằng một đoàn người thân, bạn bè và hàng xóm. Trong quá trình rước, người ta thường đọc kinh, niệm Phật và hát những bài ca tiễn biệt.
- Lễ nhập quan: Linh cữu được đặt vào nhà và thực hiện lễ nhập quan. Trong lễ này, người ta sẽ đọc bài cáo vong, thắp hương và bày tỏ lòng thành kính với người đã khuất.
- Lễ tẩm liệm: Xác của người chết được tắm rửa, mặc quần áo mới và tẩm liệm.
- Lễ cáo vong: Người nhà sẽ đọc bài cáo vong để thông báo cho thần linh và gia tiên về việc người thân đã qua đời.
Những điều cần lưu ý khi thực hiện phong tục
- Tuân thủ phong tục địa phương: Mỗi vùng miền có những phong tục tập quán khác nhau, cần tìm hiểu kỹ trước khi thực hiện.
- Tìm sự giúp đỡ của thầy cúng: Thầy cúng sẽ giúp gia đình thực hiện các nghi lễ một cách chu đáo và đúng nghi thức.
- Chăm sóc người thân: Trong thời gian này, gia đình cần quan tâm, chăm sóc lẫn nhau để vượt qua nỗi đau mất mát.
- Giữ gìn vệ sinh: Việc vệ sinh và khử trùng là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho mọi người.
Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi về phong tục đưa người chết về nhà sẽ mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích nhất